Hoe vaak per dag hoor je jezelf ongevraagd adviezen geven aan anderen, in gedachten of hardop? Bijvoorbeeld:

“Je moet beter op je gezondheid letten.”

“Je moet je meer in de ander verplaatsen voordat je iets zegt.”

“Je zou niet zo onverantwoord met geld om moeten gaan.”

“Je moet meer rust nemen.”

“Je zou wat beter moeten plannen.”

Ga eens terug naar een situatie waarin je iemand (in gedachten of in het echt) advies hebt gegeven. Dat advies kwam met speels gemak uit je mond rollen, en het was het perfecte advies op die plaats en op dat tijdstip.

Merk op hoe goed je je op dat moment voelde. Je had de ander daadwerkelijk iets te bieden – iets belangrijks. Het leven van de ander kon een positieve wending nemen door jouw toedoen. Je bood een oplossing voor een lastig probleem, een onmisbare stap richting het geluk. En in die oplossing, in dat geluk had jij een rol: de rol van wijze raadgever, de rol van iemand die overzicht had, de rol van iemand die iets opmerkte wat de ander over het hoofd zag.

Helaas – of misschien wel gelukkig, daar gaan we straks naar kijken – negeren anderen onze adviezen vaak. Of ze zeggen: “Je luistert niet echt, je komt altijd met oplossingen of adviezen.”

Wanneer dat gebeurt, kan het zijn dat je je afgewezen voelt, of dat je het idee krijgt dat je goede intenties door de ander in twijfel worden getrokken, met als resultaat dat je je terugtrekt in jezelf, je gaat verdedigen of gaat uitleggen waarom het echt een goed advies is. Het kan ook zijn dat je voluit in de aanval gaat, en de ander gaat vertellen waar het bij hem of haar aan schort.

Het is soms lastig om te accepteren dat de ander niet ziet dat je iets waardevols te bieden hebt. Het kan ook zijn dat je het persoonlijk oppakt, en denkt dat de ander het bewust niet wil zien. Dat hij je weloverwogen afwijst. Dat hij de gelegenheid aangrijpt om je een onderhuidse sneer te geven. Dat hij je niet serieus neemt. Waarom zou hij anders niet willen zien dat je kostbare tijd aan hem besteedt, door over zijn geluk en zijn problemen na te denken?

Waarom ziet hij niet dat jij op dat moment beter weet dan hij wat hij nodig heeft? Dat jij meer overzicht hebt? Hoe kan hij zijn ogen en zijn oren sluiten voor een advies dat zo’n scala aan problemen gaat oplossen? Wat maakt dat hij niet wil inzien dat jouw advies hem verder op weg kan helpen?

Kan het zijn dat de ander een punt heeft, wanneer hij of zij je adviezen niet accepteert? Zou er een goede reden kunnen zijn waarom je adviezen niet binnenkomen bij de ander? Waarom je goede bedoelingen hem niet bereiken?

Voor het antwoord op die vraag is het goed om een stapje terug te doen. Wanneer je een advies hebt voor de ander, voelt dat vaak zo goed, dat je over het hoofd ziet dat er een oordeel voorafgaat aan het advies. Je hebt een oordeel over de ander, en dat oordeel neem je voor waar aan. Je ziet de ander op een bepaalde manier, en je vindt dat je daarin gelijk hebt. Waarom zou het anders stress opleveren?

Neem bijvoorbeeld het advies: “Je moet je meer in de ander verplaatsen voor je iets zegt.” Het impliciete oordeel daaronder luidt: “Zij verplaatst zich niet in de ander.” Of: “Ze geeft veel te snel antwoord.” Of: “Ze ziet de ander niet.”

Wat je over het hoofd ziet, is dat je de ander met het advies een impliciet oordeel overhandigt, dat je niet op zijn waarheidsgehalte hebt onderzocht.

Probeer de volgende keer, wanneer je een ongevraagd, welgemeend advies hebt voor de ander, om het advies eens in te slikken en niets te zeggen. Voel hoe het van binnen voelt, om advies te willen geven en het niet te doen. Merk eens op hoe je mind begint tegen te sputteren of te argumenteren. Merk op hoe kwetsbaar, onzeker of hulpeloos je je voelt. Blijf eens een tijdje bij dat gevoel, en luister naar wat je mind je te vertellen heeft.

Of probeer de volgende oefening uit, ontleend aan The Work van Byron Katie.

Maak een lijst van personen die jouw advies goed kunnen gebruiken. Die lijst kan er bijvoorbeeld zo uit zien:

Ik heb advies voor mijn vader omdat hij nooit rust neemt.

Ik heb advies voor mijn vriendin omdat ze zich laat overvleugelen door haar man.

Ik heb advies voor mijn collega omdat hij zich niet loyaal opstelt naar zijn collega’s.

Ik heb advies voor mijn buurvrouw omdat ze veel te laat naar bed gaat.

Dan, wanneer je de lijst af hebt (de lijst kan nog veel langer worden), maak je een bijbehorende lijst met adviezen:

Mijn vader zou een tijdje met gesloten ogen op een stoel moeten gaan zitten en zijn adem moeten volgen.

Mijn vriendin zou meer aandacht moeten schenken aan haar eigen positieve punten.

Mijn collega zou zich moeten afvragen wat voor stress hij bij zijn collega’s teweegbrengt met zijn gedrag.

Mijn buurvrouw zou haar laptop en haar telefoon om tien uur moeten uitzetten.

Wat je vervolgens doet, is The Work doen op de overtuigingen uit de eerste lijst – op de volgende manier:

Mijn vader neemt nooit rust.

1) Is dat waar?

2) Kan ik zeker weten dat het waar is?

3) Hoe reageer ik wanneer ik deze gedachte geloof?

4) Wie zou ik zijn zonder die gedachte?

Normaal gesproken stap je hierna over naar de omkeringen, maar die laat je in dit geval achterwege. Wat je in plaats daarvan doet, is kijken waar jij het bijbehorende advies kunt gebruiken in jouw leven. Zoek daarvoor drie concrete voorbeelden.

In dit geval luidt het bijbehorende advies ” Mijn vader zou een tijdje met gesloten ogen op een stoel moeten gaan zitten en zijn adem moeten volgen.”

Waar kan ik dit advies gebruiken?

1) Tussen de middag, na de lunch, wanneer ik onmiddellijk na het eten de krant ga zitten lezen op internet.

2) ’s Avonds, voordat ik naar bed ga, in plaats van voor de laatste keer mijn mail te checken.

3) Af en toe tussendoor, om te luisteren naar de geluiden om me heen, in plaats van me te focussen op alles wat ik nog moet doen.

Op deze manier loop je de hele lijst door. Wat je gaat zien, is hoe ingenieus ons projectie-systeem is. Denk maar eens terug aan een probleem dat je ooit had. Op het moment dat je er midden in zit en je driftig naar een oplossing zoekt, komt er niets in je op dat ook maar de smaak heeft van een waardevol, goed doordacht advies. Maar op het moment dat jij je voorstelt dat iemand anders hetzelfde probleem heeft, rollen de adviezen uit je systeem. Ze zijn perfect! Alle adviezen zijn op maat gesneden: niet voor de ander, maar voor jezelf.